Ediz Ün, artan yumurta fiyatlarının sorumlusunun ithalat odaklı tarım politikaları olduğunu belirtti.
Edirne Milletvekili Ediz Ün: “Yumurta artık lüks hale geldi”
Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, artan yumurta fiyatlarının halkın temel gıdaya erişimini zorlaştırdığını belirtti. Ün, yumurtanın en ucuz hayvansal protein kaynağı olduğunu vurgulayarak, üretimi değil ithalatı önceleyen politikaların bu duruma neden olduğunu savundu.
TÜİK ve TZOB verileri: Fiyat artışı yüzde 140’ı aştı
Ediz Ün, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 Ocak ayında 3,6 TL olan yumurta fiyatının bugün 5,5 TL’ye çıktığını, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) verilerine göre ise aynı dönemde fiyatların 7,3 TL’ye kadar yükseldiğini söyledi. Bu artışın devam etmesi durumunda yumurtanın fiyatının kısa sürede 10 TL’yi aşabileceği öngörülüyor.
Üretim düştü, maliyetler arttı
Yumurta fiyatlarındaki artışın temel nedenlerinin üretimdeki azalma ve maliyet artışı olduğunu belirten Ediz Ün, “Son üç ayda yumurta üretimi yüzde 8 oranında düştü. Kuş gribi salgını üretimi olumsuz etkiledi,” dedi. Aynı dönemde üretici maliyetlerinde de ciddi bir artış yaşandığına dikkat çekti.
İthalat çözüm olmadı
Edin Ün, yem maliyetlerinin yükselmesinin üretici üzerinde baskı yarattığını belirten Ün, mısır fiyatlarının bir yılda yüzde 50 arttığını söyledi. “Düşük gümrük vergili ithalat da çözüm değil,” diyen Ün, üreticinin desteklenmemesinin sektörden çekilmelere yol açtığını ifade etti.
Uzun kuyruklar dikkat çekiyor
Ün, yüksek fiyatlar nedeniyle vatandaşın ucuz yumurtaya ancak sınırlı noktalardan ulaşabildiğini ve bu noktalarda uzun kuyrukların oluştuğunu belirtti. “Edirne’de Bedesten Çarşısı’nda da Ankara’daki İş Yurtları Kurumu mağazasında da metrelerce kuyruk var,” dedi.
Türkiye yumurta tüketiminde 69. sırada
Türkiye’nin kişi başına yıllık yumurta tüketiminde 190 ülke arasında 69. sırada yer aldığını aktaran Ün, bu verilerin üretim potansiyeli yüksek bir ülke için kabul edilemez olduğunu ifade etti.
Edirne Milletvekili Edüz Ün’ün açıklamalarının tamamı şöyle;
“Birincisi üretimdeki düşüş, ikincisi ise maliyetlerdeki ciddi artıştır. Son üç ayda yumurta üretimi 5,5 milyar adetten 5 milyar adede düşerek yüzde 8 oranında azaldı. Özellikle dünyayı etkisi altına alan kuş gribi, bu düşüşte önemli rol oynadı,” şeklinde konuştu.
Üretim düşüşüne ek olarak maliyetlerdeki yükselişe de dikkat çeken Ün, TÜİK verilerine göre Ocak ayında üretici fiyatlarının yüzde 39, Şubat ayında ise yüzde 52 oranında arttığını belirtti. Tüketici fiyatlarında ise artışın daha sert olduğunu belirten Ün, “Tüketici açısından yumurta fiyatları Ocak’ta yüzde 39, Şubat’ta yüzde 51, Mart ayında ise yüzde 82 artış gösterdi. Yani üreticinin sırtına binen maliyet, doğrudan vatandaşın sofrasına yansımış durumda,” dedi.
Yem fiyatlarının da ciddi biçimde arttığını ve bunun çözümünün ithalat olmadığını vurgulayan Ün, “Tavuk beslemesinde kullanılan mısır fiyatları son bir yılda yüzde 50 oranında arttı. Bu artışa karşı düşük gümrük vergili mısır ithalatı da çözüm olmadı. Çünkü hayvancılık sektörü genel olarak desteklenmiyor. Desteklenmeyen üretici üretimden çekiliyor, vatandaş ise ne kırmızı ete ne beyaz ete ne de yumurtaya ulaşabiliyor,” ifadelerini kullandı.
Yüksek fiyatlar ve düşük gelir nedeniyle vatandaşın temel gıdaya ulaşmakta zorlandığını belirten Ün, “Tanzim çadırlarında başlayan sebze kuyruklarından sonra yağ ve ekmek kuyrukları ve şimdi de yumurta kuyrukları oluştu. Memleketim Edirne’de Bedesten Çarşısı’ndaki Tarım Açık Cezaevi yumurta satış noktasında da Ankara’daki İş Yurtları Kurumu mağazasında da metrelerce kuyruk var. Çünkü ucuz yumurta artık sadece bu tür sınırlı satış noktalarından temin edilebiliyor. Bu tablo üretimin düşüklüğü ve maliyetlerin yüksekliğinin bir sonucudur,” dedi.
Türkiye’nin kişi başına yıllık yumurta tüketiminde 190 ülke arasında ancak 69. sırada yer aldığına dikkat çeken Ün, bu durumun Türkiye’nin bereketli topraklarına ve potansiyeline yakışmadığını ifade etti. Ün, “Bu kötü gidişatın sorumlusu üretimi değil ithalatı önceleyen tarım politikalarıdır. Çözüm bellidir: Üretici desteklenmeli, maliyetler düşürülmeli ve halkın gıdaya erişimi güvence altına alınmalıdır. Ancak mevcut iktidar kaldığı sürece bu sorunlar büyüyerek devam eder. Bugün yumurta 10 lira, yarın 20 lira, 30 lira olur. Bu gidişatı durdurmanın yolu, sandığı vatandaşla bir an önce buluşturmaktır,” dedi.
